صنایع دستی ایران : سیاه چادربافی
در این سیاه چادرها هنگامی که باران می بارد، آب باران نفوذ نمی کند و تابش خورشید نیز نمی تواند از منافذ و سوراخ های ریز این چادرهای مستحکم عبور کند.
در گذشته هر کس از جاده ای در چهارمحال وبختیاری می گذشت برفراز دامنه های کوه و در کنار حاشیه های رودخانه ها، ازدحام چادرهای سیاهی به همراه زنان و مردانی که در حال مشک زدن برای استحصال دوغ و کره محلی بودند، خودنمایی می کرد. یکی از جامعه شناسان چهارمحال وبختیاری دراین باره می گوید:سیاه چادرها در میان عشایر در گذشته حکم خانه، مأمن و پناهگاه را داشتند، که هنوز در برخی از مناطق چهارمحال وبختیاری مانند لردگان، اردل و کوهرنگ نیز چنین است.
دکتر مجید حیدری، افزود: این سیاه چادرها بیشتر مقابل چاه های آب و مراتع چراگاه ها برپا می شدند و آنها که بزرگ قوم و قبیله بودند، چادرهایشان را نزدیک چشمه و چاه برپا می کردند و آنها که زندگی مشترک تشکیل می دادند، سیاه چادرهای خود را آخرین ردیف چادرهای بزرگان دایر می کردند.
به گفته وی، برپایی سیاه چادر هنگام ییلاق و قشلاق عشایر آداب و آئین های خاص داشت و با سرودخوانی و آیه خوانی همراه بوده است. این جامعه شناس اظهارداشت: بزرگ بودن سیاه چادرها موجب می شد، عشایر و رمه گردان ها هرشب در یکی از چادرها میهمانی و آئین های سوگواری یا جشن برپا کنند.
رئیس مرکز تحقیقات ملی کشور فرانسه نیز در بازدید از مناطق عشایری چهارمحال وبختیاری، سیاه چادرهای عشایر چهارمحال وبختیاری یکی از بی نظیرترین صنایع دستی تاریخی در کشور ایران عنوان کرد. پرفسور ژان پیر دیگار می افزود: همسازگاری این نوع صنایع دستی با هر نوع شرایط اقلیمی و آب و هوایی هنوز برای بسیاری از دانشمندان و محققان علوم اجتماعی و مردم شناسی شگفت آور است. معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری می گوید: قدمت تاریخی سیاه چادرها به عصر دوران باستان باز می گردد که این صنایع دستی تا به امروز حفظ شده است.
بهمن عسگری سوادجانی می افزود: این سیاه چادرها از موی بز بافته می شود و آب باران تا 24 ساعت بارش مستمر نیز از آن عبور نمی کند. به گفته وی، برای بافتن سیاه چادر نیز مانند قالی، زنان عشایر دارهایی را که ارتفاع آنها به 90 سانتیمتر می رسد، برپا می کنند و پس از آن اقدام به بافت و تهیه سیاه چادر می کنند.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری می گوید: هم اکنون عشایر چهارمحال وبختیاری دارای 15 رشته صنایع دستی مانند چغا بافی، لی بافی، چادر بافی، نمکدان بافی، سلفه بافی، خورجین بافی، تسمه و کمربند شکار بافی، توربه و چنته بافی هستند.
عسگری یادآور می شود، این صنایع بیشتر برای زندگی خود اتکا و براساس خودکفایی عشایر چهارمحال وبختیاری تهیه می شود. به گفته وی، متأسفانه سیاه چادربافی به دلیل وجود برخی از کالاهای جایگزین مانند برزنت در حال کمرنگ شدن است و با تنوع در نوع بافت و سبک بافی آن می توان این صنعت دستی را همچنان در بین افراد جامعه در معرض استفاده قرار داد.
هم اکنون 123 هزار نفر عشایر در این استان با 1/5 میلیون واحد دامی به فعالیت دامپروری و دامداری مشغول هستند و سالانه 30 درصد از مواد پروتئینی و گوشتی استان را تولید می کنند.
عشایر استان چهارمحال وبختیاری، فصل گرما را در این استان و فصل سرد سال را در خوزستان سپری می کنند.
| Design By : Pichak |
